《弟子规》全文带拼音翻译

时间:2021-08-31

  《训蒙文》在成书之初受到清朝政府大力推广而广泛流传,后经清朝贾存仁修订改编,并改名为《弟子规》。其中表述了部分传统文化,但其大多内容与现今亲子教育思想、哲学思维以及部分法律背道而驰。下面小编为大家分享弟子规全文带拼音翻译,欢迎大家阅读浏览。

  dì zǐ guī

  弟子规

  zǒng xù

  【总叙】

  dì zi guī shèng rén xùn shǒu xiào tì cì jǐn xìn

  弟子规 圣人训 首孝悌 次谨信

  fàn ài zhòng ér qīn rén yǒu yú lì zé xué wén

  泛爱众 而亲仁 有余力则学文

  rù zé xiào

  【入则孝】

  fùmǔhū yìngwùhuǎn fùmǔmìng xíngwùlǎn

  父母呼应勿缓父母命行勿懒

  fùmǔjiào xūjìngtīng fùmǔzé xūshùnchéng

  父母教须敬听父母责须顺承

  dōngzéwēn xiàzéqìng chénzéxǐng hūnzédìng

  冬则温夏则清晨则省昏则定

  chūbìgào fǎnbìmiàn jūyǒucháng yèwúbiàn

  出必告反必面居有常业无变

  shìsuīxiǎo wùshànwéi gǒushànwéi zǐdàokuī

  事虽小勿擅为苟擅为子道亏

  wùsuīxiǎo wùsīcáng gǒusīcáng qīnxīnshāng

  物虽小勿私藏苟私藏亲心伤

  qīnsuǒhào lìwèijù qīnsuǒwù jǐnwèiqù

  亲所好力为具亲所恶谨为去

  shēnyǒushāng yíqīnyōu déyǒushāng yíqīnxiū

  身有伤贻亲忧德有伤贻亲羞

  qīnàiwǒ xiàohénán qīnzēngwǒ xiàofāngxián

  亲爱我孝何难亲憎我孝方贤

  qīnyǒuguò jiànshǐgēng yíwúsè róuwúshēng

  亲有过谏使更怡吾色柔吾声

  jiànbúrù yuèfùjiàn hàoqìsuí tàwúyuàn

  谏不入悦复谏号泣随挞无怨

  qīnyǒují yàoxiāncháng zhòuyèshì bùlíchuáng

  亲有疾药先尝昼夜侍不离床

  sāngsānnián chángbēiyè jūchùbiàn jiǔròujué

  丧三年常悲咽居处变酒肉绝

  sāngjìnlǐ jìjìnchéng shìsǐzhě rúshìshēng

  丧尽礼祭尽诚事死者如事生

  chū zé dì

  【出则弟】

  xiōngdàoyǒu dìdàogōng xiōngdìmù xiàozàizhōng

  兄道友弟道恭兄弟睦孝在中

  cáiwùqīng yuànhéshēng yányǔrěn fènzìmǐn

  财物轻怨何生言语忍忿自泯

  huòyǐnshí huòzuòzǒu zhǎngzhěxiān yòuzhěhòu

  或饮食或坐走长者先幼者后

  zhǎnghūrén jídàijiào rénbùzài jǐjídào

  长呼人即代叫人不在已即到

  chēngzūnzhǎng wùhūmíng duìzūnzhǎng wùxiànnéng

  称尊长勿呼名对尊长勿见能

  lùyùzhǎng jíqūyī zhǎngwúyán tuìgōnglì

  路遇长疾趋揖长无言退恭立

  qíxiàmǎ chéngxiàjū guòyóudài bǎibùyú

  骑下马乘下车过犹待百步余

  zhǎngzhělì yòuwùzuò zhǎngzhězuò mìngnǎizuò

  长者立幼勿坐长者坐命乃坐

  zūnzhǎngqián shēngyàodī dībùwén quèfēiyí

  尊长前声要低低不闻却非宜

  jìnbìqū tuìbìchí wènqǐduì shìwùyí

  进必趋退必迟问起对视勿移

  shìzhūfù rúshìfù shìzhūxiōng rúshìxiōng

  事诸父如事父事诸兄如事兄

  jǐn

  【谨】

  zhāoqǐzǎo yèmiánchí lǎoyìzhì xīcǐshí

  朝起早夜眠迟老易至惜此时

  chénbìguàn jiānshùkǒu biànniàohuí zhéjìngshǒu

  晨必盥兼漱口便溺回辄净手

  guānbìzhèng niǔbìjié wàyǔlǚ jùjǐnqiè

  冠必正纽必结袜与履俱紧切

  zhìguānfú yǒudìngwèi wùluàndùn zhìwūhuì

  置冠服有定位勿乱顿致污秽

  yīguìjié búguìhuá shàngxúnfèn xiàchènjiā

  衣贵洁不贵华上循分下称家

  duìyǐnshí wùjiǎnzé shíshìkě wùguòzé

  对饮食勿拣择食适可勿过则

  niánfāngshào wùyǐnjiǔ yǐnjiǔzuì zuìwéichǒu

  年方少勿饮酒饮酒醉最为丑

  bùcōngróng lìduānzhèng yīshēnyuán bàigōngjìng

  步从容立端正揖深圆拜恭敬

  wùjiànyù wùbǒyǐ wùjījù wùyáobì

  勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀

  huǎnjiēlián wùyǒushēng kuānzhuǎnwān wùchùléng

  缓揭帘勿有声宽转弯勿触棱

  zhíxūqì rúzhíyíng rùxūshì rúyǒurén

  执虚器如执盈入虚室如有人

  shìwùmáng mángduōcuò wùwèinán wùqīnglüè

  事勿忙忙多错勿畏难勿轻略

  dòunàochǎng juéwùjìn xiépìshì juéwùwèn

  斗闹场绝勿近邪僻事绝勿问

  jiāngrùmén wènshúcúnjiāngshàngtáng shēngbìyáng

  将入门问孰存将上堂声必扬

  rénwènshuí duìyǐmíng wúyǔwǒ bùfēnmíng

  人问谁对以名吾与我不分明

  yòngrénwù xūmíngqiú tǎngbùwèn jíwéitōu

  用人物须明求倘不问即为偷

  jièrénwù jíshíhuán hòuyǒují jièbùnán

  借人物及时还后有急借不难

  (可能是更古老的版本:

  借人物及时还人借物有勿悭 qián)

  xìn

  【信】

  fánchūyán xìnwéixiān zhàyǔwàng xīkěyān

  凡出言信为先诈与妄奚可焉

  huàshuōduō bùrúshǎo wéiqíshì wùnìngqiǎo

  话说多不如少惟其是勿佞巧

  jiānqiǎoyǔ huìwūcí shìjǐngqì qièjièzhī

  奸巧语秽污词市井气切戒之

  jiànwèizhēn wùqīngyán zhīwèidì wùqīngchuán

  见未真勿轻言知未的勿轻传

  shìfēiyí wùqīngnuò gǒuqīngnuò jìntuìcuò

  事非宜勿轻诺苟轻诺进退错

  fándàozì zhòngqiěshū wùjíjí wùmóhū

  凡道字重且舒勿急疾勿模糊

  bǐshuōcháng cǐshuōduǎn bùguānjǐ mòxiánguǎn

  彼说长此说短不关己莫闲管

  jiànrénshàn jísīqí zòngqùyuǎn yǐjiànjī

  见人善即思齐纵去远以渐跻

  jiànrénè jínèixǐng yǒuzégǎi wújiājǐng

  见人恶即内省有则改无加警

  wéidéxué wéicáiyì bùrúrén dāngzìlì

  唯德学唯才艺不如人当自砺

  ruòyīfú ruòyǐnshí bùrúrén wùshēngqī

  若衣服若饮食不如人勿生戚

  wénguònù wényùlè sǔnyǒulái yìyǒuquè

  闻过怒闻誉乐损友来益友却

  wényùkǒng wénguòxīn zhíliàngshì jiànxiāngqīn

  闻誉恐闻过欣直谅士渐相亲

  wúxīnfēi míngwéicuò yǒuxīnfēi míngwéiè

  无心非名为错有心非名为恶

  guònénggǎi guīyúwú tǎngyǎnshì zēngyìgū

  过能改归于无倘掩饰增一辜

  fàn ài zhòng

  【泛爱众】

  fánshìrén jiēxūài tiāntóngfù dìtóngzài

  凡是人皆须爱天同覆地同载

  xìnggāozhě míngzìgāo rénsuǒzhòng fēimàogāo

  行高者名自高人所重非貌高

  cáidàzhě wàngzìdà rénsuǒfú fēiyándà

  才大者望自大人所服非言大

  yǐyǒunéng wùzìsī rénsuǒnéng wùqīngzī

  己有能勿自私人所能勿轻訾

  wùchǎnfù wùjiāopín wùyàngù wùxǐxīn

  勿谄富勿骄贫勿厌故勿喜新

  rénbùxián wùshìjiǎo rénbùān wùhuàrǎo

  人不闲勿事搅人不安勿话扰

  rényǒuduǎn qièmòjiē rényǒusī qièmòshuō

  人有短切莫揭人有私切莫说

  dàorénshàn jíshìshàn rénzhīzhī yùsīmiǎn

  道人善即是善人知之愈思勉

  yángrénè jìshìè jízhīshèn huòqiězuò

  扬人恶即是恶疾之甚祸且作

  shànxiāngquàn déjiējiàn guòbùguī dàoliǎngkuī

  善相劝德皆建过不规道两亏

  fánqǔyǔ guìfēnxiǎo yǔyíduō qǔyíshǎo

  凡取与贵分晓与宜多取宜少

  jiāngjiārén xiānwènjǐ jǐbúyù jísùyǐ

  将加人先问己己不欲即速已

  ēnyùbào yuànyùwàng bàoyuànduǎn bàoēncháng

  恩欲报怨欲忘抱怨短报恩长

  dàibìpú shēnguìduān suīguìduān cíérkuān

  待婢仆身贵端虽贵端慈而宽

  shìfúrén xīnbùrán lǐfúrén fāngwúyán

  势服人心不然理服人方无言

  qīn rén

  【亲仁】

  tóngshìrén lèibùqí liúsúzhòng rénzhěxī

  同是人类不齐流俗众仁者稀

  guǒrénzhě rénduōwèi yánbúhuì sèbúmèi

  果仁者人多畏言不讳色不媚

  néngqīnrén wúxiànhǎo dérìjìn guòrìshǎo

  能亲仁无限好德日进过日少

  bùqīnrén wúxiànhài xiǎorénjìn bǎishìhuài

  不亲仁无限害小人进百事坏

  yú lì xué wén

  【余力学文】

  búlìxíng dànxuéwén zhǎngfúhuá chénghérén

  不力行但学文长浮华成何人

  dànlìxíng bùxuéwén rènjǐjiàn mèilǐzhēn

  但力行不学文任己见昧理真

  dúshūfǎ yǒusāndào xīnyǎnkǒu xìnjiēyào

  读书法有三到心眼口信皆要

  fāngdúcǐ wùmùbǐ cǐwèizhōng bǐwùqǐ

  方读此勿慕彼此未终彼勿起

  kuānwéixiàn jǐnyònggōng gōngfūdào zhìsètōng

  宽为限紧用功工夫到滞塞通

  xīnyǒuyí suízhájì jiùrénwèn qiúquèyì

  心有疑随札记就人问求确义

  fángshìqīng qiángbìjìng jīànjié bǐyànzhèng

  房室清墙壁净几案洁笔砚正

  mòmópiān xīnbùduān zìbújìng xīnxiānbìng

  墨磨偏心不端字不敬心先病

  lièdiǎnjí yǒudìngchù dúkànbì huányuánchù

  列典籍有定处读看毕还原处

  suīyǒují juànshùqí yǒuquēhuài jiùbǔzhī

  虽有急卷束齐有缺坏就补之

  fēishèngshū bǐngwùshì bìcōngmíng huàixīnzhì

  非圣书屏勿视敝聪明坏心志

  wùzìbào wùzìqì shèngyǔxián kěxúnzhì

  勿自暴勿自弃圣与贤可驯致